Zgodnie z art. 24 ustawy o ochronie sygnalistów (u.o.s.) przyjęcie procedury zgłoszeń wewnętrznych wymaga skonsultowania (uzyskania niewiążącej opinii) jej z przedstawicielami osób zatrudnionych (osób świadczących pracę, jak mówi ustawa). Przedstawicielami zatrudnionych mogą być
- zakładowe organizacje związkowe albo
- przedstawiciele wyłonieni w trybie przyjętym w danym zakładzie pracy (podmiocie prawnym w nomenklaturze u.o.s.) jeśli brak jest zakładowej organizacji związkowej.
Może budzić wątpliwość jak powinien wyglądać tryb przyjęty w podmiocie prawnym, czyli jaki tryb może podmiot prawny przyjąć. Czy np. może przyjąć taki tryb, że prezes zarządu wyznaczy kilku przedstawicieli zatrudnionych i z nimi skonsultuje projekt procedury. U.o.s. tego nie wyjaśnia, dlatego należy sięgnąć w drodze analogii do aktu prawnego specjalnie przeznaczonego dla relacji pracodawcy z pracownikami i ich przedstawicielami, tj. KP. KP w wielu miejscach posługuje się symptomatycznym zwrotem „w trybie przyjętym u danego pracodawcy” w kontekście wyboru przedstawicieli pracowników, jeśli nie działa związek zawodowy. Pracodawca ma obowiązek w ważniejszych sprawach uzyskać niewiążącą opinię albo zgodę (np. monitoring pomieszczeń sanitarnych) przedstawicieli pracowników. Przykładowo w zakresie BHP art. 23711a przewiduje konieczność konsultacji zaś art. 23713a wskazuje wprost, że przedstawicieli pracowników wybierają pracownicy. Nie jest to zaskakujące, z charakteru funkcji przedstawicieli pracowników (konsultacje, zgoda zwana również porozumieniem) wynika, że powinni być wybrani demokratycznie, przez załogę a nie przez pracodawcę (kierownictwo pracodawcy), bo pracodawca ma się konsultować nie sam ze sobą tylko z kimś innym od siebie niezależnym, tym bardziej zgodę musi uzyskać od kogoś od siebie niezależnego. Ustawa o ochronie sygnalistów odsyła w tym zakresie do prawa pracy, nie normując zagadnienia w sposób szczególny.
Art. 23713a. [Reprezentacja pracowników]
Przedstawiciele pracowników, o których mowa w art. 23711a i art. 23712, są wybierani przez zakładowe organizacje związkowe, a jeżeli u pracodawcy takie organizacje nie działają – przez pracowników, w trybie przyjętym w zakładzie pracy.
Wątpliwości może też budzić co oznacza zwrot osób świadczących pracę w ust. 3 pkt 2 art. 24 u.o.s.:
3. Podmiot prawny ustala procedurę zgłoszeń wewnętrznych po konsultacjach z:
1) zakładową organizacją związkową albo zakładowymi organizacjami związkowymi, jeżeli w podmiocie prawnym działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, albo
2) przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego, wyłonionymi w trybie przyjętym w podmiocie prawnym, jeżeli nie działa w nim zakładowa organizacja związkowa.
Czy chodzi o pracownika w rozumieniu art. 2 k.p. czyli osobę zatrudnioną na umowę o pracę? Ponieważ pkt 2 musi być spójny z pkt 1 (decyduje o tym wykładnia funkcjonalna i systemowa) a pkt 1 mówi o związkach zawodowych, które reprezentują nie tylko pracownika ale szerzej osoby zatrudnione na innej podstawie prawnej jak również osoby świadczące pracę bez wynagrodzenia (art. 7 ustawy o związkach zawodowych), to należy przyjąć, że zwrot ten obejmuje te osoby, które mogłyby być reprezentowane przez związek zawodowy gdyby działał, czyli wszelkie osoby zatrudnione bez względu na podstawę zatrudnienia i istnienie wynagrodzenia.